Reactie Chemelot op terugkoppeling OvV opvolging aanbevelingen onderzoeksrapport

09 september 2019|Nieuws

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) heeft de opvolging van haar aanbevelingen in het rapport “Chemie in samenwerking: risicobeheersing op het industiecomplex Chemelot” (dd. 21 juni 2018) geëvalueerd. Vandaag heeft de OvV haar bevindingen van deze evaluatie gepubliceerd.

Veiligheid staat voor Chemelot altijd voorop. Veiligheid is een verantwoordelijkheid die we zeer serieus nemen. We besteden continu aandacht aan veiligheid voor alle medewerkers en bezoekers  op ons terrein, maar ook voor omwonenden.

Robert Claasen, directeur Chemelot, geeft de volgende toelichting: “Met de terugkoppeling van de OvV hebben wij de indicatie dat we de juiste weg zijn ingeslagen. De terugkoppeling geeft nog concreter aan waarmee we onze gezamenlijke veiligheidsprestaties en veiligheidsorganisatie verder kunnen verbeteren. Veiligheid en duurzaamheid maken integraal deel uit van onze ambitie om uit te groeien tot de meest veilige, meest duurzame en meest competitieve materialensite van Europa. Dit is een grote opgave waarmee we voortvarend aan de slag zijn gegaan en waar we de komende jaren onze aandacht op zullen blijven richten. Veiligheid is en blijft een continu verbeterproces. De terugkoppeling van het OvV is in dit verbeterproces een waardevolle bijdrage.”

Chemelot heeft de aanbevelingen van het OvV rapport juni 2018 ter harte genomen. Om deze uitdaging ook echt te kunnen realiseren is in de zomer 2018 het programma ‘Samen Bewust Veilig’ gestart. Dit veiligheidsprogramma wordt uitgevoerd onder leiding van de Chemelot Board, die wordt gevormd door de directieleden van de grootste site users op Chemelot.

In het veiligheidsprogramma ‘Samen Bewust Veilig’ werken meer dan 200 mensen – afkomstig van de verschillende bedrijven en contractors die werkzaam zijn op Chemelot – samen aan verbeteringen op drie hoofdthema's:

  • Leiderschap
  • Aansturing en processen
  • Ontwerpen en bedrijven van fabrieksinstallaties

Het programma stelt zich een hoge veiligheidsambitie ten doel. Om deze te kunnen realiseren is een multidisciplinaire aanpak vereist. Daarom wordt in dit programma uitdrukkelijk de samenwerking gezocht met kenniscentra binnen en buiten Chemelot (zoals TNO en de Universiteit van Maastricht), maar ook met andere (chemische) bedrijven en sectoren in en buiten Nederland. Op deze manier kunnen de werkmethoden en technieken, waar nodig, verder ontwikkeld worden.  

Ook om te komen tot een eenduidige, structurele en open communicatie met overheden en omgeving over veiligheid en de ontwikkelingen op Chemelot, is samenwerking gezocht om dit op te pakken. De bedrijven op Chemelot zien de omgeving als belangrijke stakeholder, waarbij van groot belang is om in tijden van verstoringen snel te reageren, procesinformatie te geven en, waar mogelijk, handelingsperspectief te bieden.

Het verbeteren van de procesveiligheid door nieuwe kennis in relatie tot ouder wordende installaties is één van de belangrijke onderdelen in het programma, evenals het verbeteren van het lerend vermogen voor procesveiligheid. Chemelot heeft voor dit laatste dan ook aansluiting gezocht bij de Safety Deal ten aanzien van Leren van Incidenten, welke vanuit de branchevereniging van de chemische industrie (VNCI) van start is gegaan.

Een aantal sprekende voorbeelden ter illustratie van het Programma Samen Bewust Veilig:

De verschillende site users op Chemelot hebben sensoren voor diverse stoffen opgesteld. Door het koppelen van deze sensoren en het samenbrengen van de signalen in een (dispersie)model wil Chemelot sneller een betrouwbare inschatting kunnen geven van de gevolgen en het effectgebied bij incidenten.

Er wordt op Chemelot een aantal methoden ontwikkeld om de milieu- en veiligheidsrisico's van "open ends" in chemische fabrieksinstallatie nader te identificeren en, wanneer  mogelijk, te verkleinen.

Voor de site users op Chemelot is het gebruikelijk de (geplande) onderhoud stops te gebruiken om vernieuwingen in processen en assets/asset onderdelen door te voeren. Op deze wijze vindt voortdurend verjonging van (ageing) processen en assets plaats.

Aanvullend is binnen het programma het thema 'zicht op proces' gedefinieerd. Hierbinnen zijn diverse technieken verkend. Op basis van de uitkomsten hiervan zijn criteria opgesteld die antwoord geven op de vraag of de assets voldoende duurzaam en up to date zijn. Deze criteria zijn voor de plants op Chemelot de leidraad bij aanpassing van hun installaties en bij nieuw ontwerp.

Leren van incidenten is een thema waar de gehele (chemische) industrie - sterker nog de hele samenleving - mee worstelt. Het is Chemelot duidelijk dat hier verandering in aanpak nodig is, maar dat een implementeerbare best practice voor een multi-user site als Chemelot nog niet bestaat. De lat ligt voor Chemelot hoog: een systeem waarbij site breed van elkaar geleerd wordt waardoor herhaling van incidenten sterk verminderd wordt.

Er zijn diverse Chemelot brede workshops gehouden over dienend leiderschap in relatie tot veiligheid met als gedeelde bouwstenen: Vertrouwen, Vakmanschap, Duidelijke Regels die Waarde toevoegen en het Centraal stellen van de Eerstelijns Leidinggevenden.

Er is een Chemelot Veiligheids Onboarding programma opgesteld om nieuwe bedrijven vanaf de start van hun vestiging op Chemelot op het gebied van veiligheid te begeleiden. 

Voor de Brightlands Chemelot Campus (BCC) is een afwegingsproces opgesteld dat de leidraad is bij de beoordeling van (nieuwe) activiteiten op BCC. Het afwegingsproces houdt rekening met BCC als risicobron en tevens als potentieel effect gebied van risico's in de omgeving.

Het afwegingsproces heeft als basis om middels een proces een verantwoorde veiligheidsafweging te maken voor de geplande (nieuwe) activiteit (e.g. nieuw gebouw, nieuwe campusbewoner, bezoekers). Hiermee worden bovenwettelijke maatregelen genomen om de veiligheid voor mensen op de campus op een nog hoger plan te brengen. Het afwegingsproces wordt inmiddels toegepast op BCC.

Het afgelopen jaar is daarnaast verder gewerkt aan de synergie-versterking tussen BCC en de overige industriële activiteiten op Chemelot, waarmee ook op deze manier wordt gewerkt aan de Chemelot ambitie van de meest veilige, duurzame en competitieve chemie- en materialensite van West Europa te worden.

Ook hierbij willen wij graag enkele sprekende voorbeelden ter illustratie benoemen:

  • Vanuit een samenwerkingsverband, waaronder TNO en BCC, wordt gewerkt aan een nieuwe onderzoekslijn ten aanzien van Procesveiligheid.
  • De bouw van een nieuwe pilot plant op BCC voor circulaire polycondensaten passend in de verduurzaming van Chemelot ten aanzien van circulaire plastics.
  • De vestiging van de Research en Development activiteiten op BCC van de Japanse chemieconcerns Mitsui en Sekisui, beide gevestigd op Chemelot met chemische fabrieksinstallaties (in aanbouw).

Daarnaast wordt, in samenwerking met provincie en omringende gemeenten, gewerkt aan een bovenwettelijk, navolgbaar afwegingskader voor de vestiging van objecten op korte afstand van de Chemelot site.

Samenvattend: de aanbevelingen van de Onderzoeksraad hebben binnen heel Chemelot opvolging gekregen. De OvV heeft Chemelot uitgedaagd een voorbeeld in veiligheid te worden voor de Chemie in West Europa. Dat is een ambitieuze en pittige uitdaging die op alle niveaus een solide samenwerking vereist. Het is ook een complex verbeterproces, waarbij de effecten op de veiligheidsprestatie niet direct zichtbaar zijn. Wij nemen de aanbevelingen van de OVV om op sommige punten te versnellen ter harte.